La traviata zou grofweg vertaald kunnen worden als "de van het pad afgedwaalde". Hiermee wordt de titelheldin Violetta Valéry bedoeld, een veelgeprezen courtisane in Parijs die zich door rijke mannen laat onderhouden. Ze wordt verliefd op de jonge Alfredo Germont en probeert met hem te ontsnappen aan de wereld van de betaalde liefde. Maar hun geluk is van korte duur. Alfredos vader zet haar onder morele druk en dwingt haar om zich van zijn zoon te scheiden. Wanhopig keert ze terug naar haar vroegere leven in de demi-monde.

Voor La traviata koos Verdi het succesvolle toneelstuk De Kameliaanse Dame van Alexandre Dumas als basis, dat het leven van de flamboyante luxeprostituee Marie Duplessis behandelt. Het toenmalige publiek vond het schandalig om zo'n actueel onderwerp op het operatoneel te tonen, en voor de première werd Verdi gedwongen om de handeling naar een eerdere periode te verplaatsen.

La traviata ontwikkelde zich na de mislukte première in 1853 in Venetië toch snel tot een succesopera en behoort tot op de dag van vandaag tot Verdi's meest geliefde opera's wereldwijd. Zoals in veel van zijn werken behandelt hij hier zijn grote thema: de liefde die faalt door maatschappelijke omstandigheden.